Ordinador personal

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Un ordinador personal (u PC, de l'anglés personal computer) ye un ordinador multiproposito que la suya grandaria, capacidatz y pre le fan factible pa lo suyo emplego individual.^[1] Os ordinadors personals son disenyaus pa estar operaus dreitament per un usuario final, y no per un tecnico u experto en computación. A diferencia d'os grans y costosos miniordenadors y mainframes, o tiempo compartiu de muitas personas a lo mesmo tiempo no se fa servir con os ordinadors personals.

Os propietarios d'ordinadors institucionals u corporativas en a decenio de 1960 habieron d'escribir os suyos propios programas pa fer qualsequier treballo util con as maquinas. Si bien os usuarios d'ordinadors personals pueden desembolicar as suyas propias aplicacions, por un regular istos sistemas executan software comercial, software de baldes (freeware), que a ormino ye propietario, u software de baldes y de codigo ubierto. Lo software pa ordinadors personals por un regular se desembolica y distribuye independientment d'os fabricants de l'hardware u d'o sistema operativo. Muitos usuarios d'ordinadors personals ya no amenestan escribir os suyos propios programas pa fer emplego d'un ordinador personal, encara que a programación d'o usuario final encara ye factible. Isto contrasta con os sistemas mobils, an o software a ormino ye disponible nomás a traviés d'una canal emparada per o fabricant, y lo desembolique de programas pa l'usuario final puede veyer-se desalentau per a manca de refirme per parti d'o fabricant.^[2]

Dende primerías d'o decenio de 1990, os sistemas operativos de Microsoft y l'hardware de Intel dominoron gran parti d'o mercau d'os ordinadors personals, primero con MS-DOS y dimpués con Microsoft Windows. As alternativas a los sistemas operativos Windows de Microsoft ocupan una parti minoritaria d'a industria. Estes incluyen macOS d'Apple y sistemas operativos de baldes y de codigo ubierto semellants a Unix, como Linux.

L'advenimiento d'os ordinadors personals y la Revolución Dichital simultania han afectau significativament a vida d'as personas en toz os países.

1. ↑ (en) personal computer en dictionary.com
2. ↑ (en) 10. End-User Development en The Encyclopedia of Human-Computer Interaction